Molekül Formülü; C10H16N2O8
Molar Kütlesi; 292,24 g/mol
Kimyasal Adı; Etilendiamin tetra asetik asit
Cas Numarası; 60-00-4
EDTA, poliamino karboksilik asit türlerindendir. EDTA yapısında birden fazla -COOH grubu bağlıdır. Bundan dolayı polikarboksilik asit grubundadır. Bunun yanında EDTA yapısında -NH2 bağlı olduğundan amino ekini alırlar. Dolayısıyla EDTA poliamino karboksilik asit olarak gruplandırılır. EDTA, etilendiamin tetraasetik asit’ in kısaltmasıdır. EDTA renksiz ve kristalimsi bir katıdır.
EDTA, moleküler biyoloji sınıfı olarak belirlenmiştir. Ve moleküler biyoloji uygulamaları için gayet uygundur.
EDTA gibi karboksilik asitler, hem
EDTA Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?
EDTA erime noktası 237 °C dir.
EDTA kaynama noktası 100 °C dir.
EDTA yoğunluğu 0.86 g/cm3 tür.
EDTA Saklama sıcaklığı 2-8 °C dir.
EDTA çözünürlüğü, 3M NaOH çözeltisinde 100 mg/mlt çözünür. Fakat suda 0.5 g/ L (25 °C) çözünür. Yani baktığımızda suda hafif çözünür.
EDTA form olarak kristal yapıdadır.
EDTA görünüm olarak neredeyse beyaz renktedir.
EDTA kararlı bir kimyasaldır. Bakır, bakır alaşımları, nikel, alüminyum, güçlü oksitleyici maddeler ve güçlü bazlarda çözünmez.
EDTA Üretimi Nasıl Yapılır?
EDTA günümüzde endüstriyel amaçlı olarak etilendiamin, formaldehit ve HCN veya NaCN gibi siyanür içeren bileşiklerle reaksiyona sokulması sonucunda sentezlenmiştir. Öncelikle EDTA ‘nın sodyum tuzu oluşur. Daha sonra asitlendirilebilir.
EDTA tuzunun asitlik kazandırılası için Hidroklorik Asit veya Sülfürik Asit kullanılır.
EDTA üretiminde tek ve iki aşamalı sentez kullanılır. Bunlardan 2 aşamalı olan üretim sürecinde, çok yüksek saflıkta EDTA üretimi sağlanır.
EDTA (Etilendiamin Tetraasetik Asit) üretim sürecinde, tek aşamalı üretim surecinde ayrıştırma gerekli değildir. Bundan dolayı daha az ekipman ve daha kurulum maliyeti gereklidir.
EDTA (Etilendiamin Tetraasetik Asit) üretim sürecinde iki aşamalı olan da ise EDTA tuzu NTA tuzu ile kontamine olmuştur.
EDTA Hangi Alanlarda Kullanılır?
EDTA (Etilendiamin Tetraasetik Asit) potasyum ve sodyum tuzları, kanın hücresel bileşenlerinde hasar meydana getirmediği için, rutin olarak yapılan Hematoloji (kan bilimi) tayinlerinde yaygın olarak kullanılır.
EDTA çoğu metal iyonuyla kararlı kompleksler oluşturması nedeniyle, kurşun ve ağır metal zehirlenmesinde çiftlik hayvanlarının tedavisinde kullanılır.
EDTA, evde kullanılan deterjanlar, kozmetik ürünleri, ilaçlar ve gıda maddelerinin bir bileşeni olarak kullanılır.
EDTA ‘ nın ana fonksiyonu eser metallerin kompleksleştirilmesidir.
EDTA, deterjan sektöründe, temizlemesi yapılacak olan uçak, konteynırlar borular ve nozullarda, sedimantasyona ve kaplamaya neden olabilecek ağır metallerin çökelmesini önler.
EDTA, Alkali yağ giderme filolarında fosfatlar dengelenir ve kalsiyum sabununun topaklaşma yapması engellenir.
EDTA nın kullanılması ile temizleme etkisi yoğunlaşır ve metal yüzeylerin zedelenmesi engellenir.
EDTA, Süt ve içecek üretiminde kullanılmaktadır.
EDTA, Fotokimyasallar endüstrisinde metalik gümüşün oksidasyonu ve sabitlenmesi (kompleks hale getirip gümüş iyonların uzaklaştırılması) kombinasyonundaki işlemler ağartma öncesinde uygulanır.
EDTA tekstil endüstrisinde selülöz moleküllerinin çapraz bağlanması (bakımı kolay kumaşları üretmek için) aynı zamanda oksidatif ağartma işlemlerine destek vermek için ve liflerde meydana gelebilecek katalitik hasarları önlemek amacıyla tekstil kaplamalarında kullanılır.
EDTA kağıt sektöründe, selülöz elyaflarından kalan lignini çıkarmak için ağartıcı ajanlar kullanılır. Ve parlaklık artırılır. Aynı zamanda kağıt değirmenleri de kullanılır. Ağartma maddesi olan Hidrojen Peroksit kullanılırsa manganez gibi ağır metaller peroksidi parçalayabilir. EDTA kullanılmasının nedeni şelatlı bir yapı oluşturmaktır. Çünkü EDTA burada manganez gibi kağıda yapışmaz bu nedenle EDTA nın tamamı atık olarak kanalizasyona gider.
EDTA metal kaplama sektöründe de kullanılmaktadır. Burada EDTA baskılı devre kartlarının üretimi için kullanılır. EDTA, bakır kompleks bileşiklerinin katalitik redüksiyon yöntemi ile tahta levha üzerine çöktürülmesi neticesinde bakırın kaplanması için kullanılır.
EDTA, su arıtma sistemlerinde kalsiyum ve magnezyum taşlarının oluşumunu önlemek amacıyla kullanılır. EDTA, su arıtma sistemlerinde sistemi besleme sularının kazanlarına, iç kısımlardaki tortuları önlemek ve temizlemek için katkı maddesi olarak kullanılır.
EDTA emülsiyon polimerizasyonu ile üretilen Styrene Bütadien Elastomer üretiminde kullanılır. EDTA nın buradaki kullanım amacı, üretimdeki başlatıcı sistemde bulunan Fe(II)/Fe(III) iyonları için EDTA, sekestrasyon ajanı olarak kullanılır.
EDTA yağ üretin platformlarında iyi bir temizleme maddesi olarak kullanılır. EDTA nın buradaki kullanımı belirli dozajlarda sürekli olarak uygulama ile kullanılır.
EDTA kömür santralleri ve atık yakma tesislerinde kükürt dumanını gidermek için kullanılır.